Kolejny tom studiów z cyklu „Toruńskie Spotkania Dydaktyczne” poświęcony jest wyzwaniom współczesnej edukacji. Dzięki współpracy trzech instytucji: Polskiego Towarzystwa Historycznego, Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Ogólnopolskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli Historii (działającego przy SOP Oświatowiec Toruń) udało się pozyskać autorów z różnych ośrodków naukowych w kraju i za granicą, a także praktyków z ośrodków metodycznych i różnych typów szkół.
Podjęli oni problematykę związaną z wdrażaniem nowych strategii, metod, środków i wynikającymi z tego procesu konsekwencjami. Oparte na koncepcjach konstruktywizmu, konektywizmu, neurodydaktyki nowe propozycje edukacyjne współistnieją z poglądami tradycyjnymi, niekiedy w symbiozie, niekiedy w konfrontacji. Dlatego wymagają ciągłego namysłu, refleksji, współpracy teoretyków i praktyków. Nauczyciel historii staje bowiem współcześnie nie tylko przed dylematem wyboru, ale i przed oceną nowych strategii, metod, mediów edukacyjnych, będąc często zdany jedynie na własną intuicję.
Wśród zagadnień, które poddano refleksji i dyskusji znalazły się koncepcje e-podręcznika, ewolucji tradycyjnych podręczników, cele edukacji historycznej czy miejsca kształcenia (szkoła, muzeum, archiwum, biblioteka, miejsca rekonstrukcji). Autorzy wskazali nie tylko na nowe obszary i rozwiązania dydaktyczne, ale podjęli także próbę ich oceny. Z doświadczeń praktyków wynika, iż niekiedy pod fasadą nowoczesności kryje się tradycja w jej konserwatywnej odsłonie, a pod nazwą tradycji spotkać możemy podejście nowatorskie.
W tomie znalazło się dwadzieścia sześć artykułów, w których autorzy analizują potencjał współczesnej teorii dydaktycznej, wskazują na nowe rozwiązania metodyczne, jak i odwołują się do konkretnych przypadków z praktyki szkolnej.
Część I „Wokół teorii historycznej i dydaktycznej” to rozważania o kondycji współczesnej dydaktyki w szerokim kontekście przemian w humanistyce. Znalazły się tu próby odpowiedzi na pytania o skuteczność wdrażania nowych technologii, o konsekwencje wprowadzania nowych strategii i metod.
Część II „Wokół praktyki edukacyjnej” to studia przypadków, analiza konkretnych rozwiązań dydaktycznych stosowanych w pracy szkoły, towarzystw kulturalnych i edukacyjnych.
Książka daje okazję do konfrontacji poglądów na temat tytułowej tradycji i nowoczesności w edukacji, prezentując opinie przedstawicieli różnych ośrodków, różnych tradycji badawczych, jak i różnych pokoleń.
Stanisław Roszak |